Ήταν Γενάρης του 1949 και η Ελλάδα βρισκόταν στη δύνη του εμφυλίου πολέμου, σε μία από τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας αυτού του τόπου. Ποιος να το φανταζόταν ότι το γήπεδο της Λεωφόρου θα γινόταν τόπος διεξαγωγής για ένα φιλικό του Ολυμπιακού που έμελλε να μείνει στην ιστορία, κόντρα στους εξόριστους της Μακρονήσου.
Ήταν η εποχή που η βία, ο θάνατος και το μίσος είχαν κάτσει σαν κατακάθι και η Ελλάδα αντί να μαζεύει τα κομμάτια της από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την γερμανική κατοχή, είχε να τα βγάλει πέρα με κάτι ακόμη χειρότερο. Η Μακρόνησος είχε μετατραπεί σε τόπο μαρτυρίων και δολοφονιών. Οι… αντιφρονούντες αριστεροί στοιβάζονταν στα κολαστήρια του νησιού με το πρόσχημα ότι «Ο τρόμος και τα βασανιστήρια των κρατουμένων ήταν η μέθοδος για την «ιδεολογική αναβάπτισή» τους.
Ο διοικητής του Γ’ Τάγματος Σκαπανέων θέλοντας να δείξει μία διαφορετική εικόνα στον… έξω κόσμο σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούσαν στη Μακρόνησο, αποφασίζει να προχωρήσει στη διεξαγωγή ενός φιλικού αγώνα μεταξύ μίας μεικτής ομάδας κρατουμένων, οι οποίοι ήταν σε… κατάσταση να παίξουν ποδόσφαιρο και του Ολυμπιακού.
Πράγματι, στις 26 Ιανουαρίου του 1949 και ώρα 3 το μεσημέρι, κανονίστηκε ο φιλικός αγώνας, στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, στο οποίο μάλιστα παρευρέθηκαν και πολιτικά πρόσωπα, όπως ο υπουργός Στρατιωτικών, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, δίνοντας έτσι μεγαλύτερη βαρύτητα στο γεγονός. Φυσικά ο κόσμος ήξερε, γνώριζε τι γινόταν στη Μακρόνησο, τι κακουχίες περνούσαν όσοι βρίσκονταν αιχμάλωτοι εκεί και δεν περίμενε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα για να σχηματίσουν κρίση.
Κόντρα στην ίδια τους την ομάδα!
Στον αγώνα παρατάχτηκε μία ομάδα αποτελούμενοι από κρατούμενους των Α΄ και Γ΄ ταγμάτων, οι οποίοι φορούσαν φανέλες που έγραφαν με μεγάλα γράμματα το όνομα «Μακρόνησος». Μεταξύ των κρατουμένων που συμμετείχαν στον αγώνα έμελλε να βρεθούν και τέσσερις ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού! Θα αγωνιζόντουσαν κόντρα στην ίδια τους την ομάδα… Ήταν οι Νίκος Πολίτης, Διονύσης Γεωργάτος, Ηλίας Μαλαμόπουλος, Γιώργος Δαρίβας.
Προπονητής της ομάδας ήταν ο άλλοτε μεγάλος στράικερ του Παναθηναϊκού, Αντώνης Παπαντωνίου, ενώ άλλοι εξόριστοι που αγωνίστηκαν ήταν ο Συμεών Ζόπσος της ΜΕΝΤ, ο Γιάννης Φωκάς του Παναθηναϊκού, ο Καραβασίλης της Προοδευτικής, ο Κώστας Λιάρος του Εθνικού και της Καλαμαριάς, ο Βασίλης Παπαδόπουλος του Απόλλωνα, ο Κώστας Ιωαννίδης του Ηρακλή και ο Γιώργος Πατηνιώτης του Εθνικού.
Για την ομάδα του Ολυμπιακού του Θεολόγου Συμεωνίδη αγωνίστηκαν οι Xρήστος Κλέτσας, Διονύσης Μινάρδος (αρχηγός), Ανδρέας Μουράτης, Ηλίας Ρωσσίδης, Λουκιανός Γκιόκας, Μπάμπης Κοτρίδης, Στέλιος Χριστόπουλος, Άρης Μπιζάν, Άγγελος Βασιλειάδης, Αλέκος Χατζησταυρίδης, Λευτέρης Τριανταφύλλου, Στέλιος Κουρκουλάτος και ο Ακύλας Δρούγκας.
Η ομάδα των… επίλεκτων εξόριστων, κατάφερε και πήρε τελικά τη νίκη κόντρα στους πρωταθλητές και μάλιστα με ανατροπή, αν και το αποτέλεσμα μικρή σημασία είχε. Ο Χατζησταυρίδης με απευθείας χτύπημα φάουλ είχε βάλει μπροστά στο σκορ τους Πειραιώτες στο 20’ όμως η ομάδα του μεγάλου Παπαντωνίου γύρισε τούμπα το ματς με δύο γκολ των Ιωαννίδη στο 33’ και Πατηνιώτη πέντε λεπτά πριν το τέλος του αγώνα.
Μέσα από τα μάτια του Δαρίβα
Η παλιά δόξα του Ολυμπιακού, Γιώργος Δαρίβας, συμμετείχε στον ιστορικό αυτό αγώνα και χρόνια αργότερα, στο πλαίσιο ενός ντοκιμαντέρ του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ αναφέρθηκε σε εκείνο το ματς, το οποίο για πολλούς λόγους είχε προφανώς χαραχθεί στη μνήμη του.
«Παίξαμε στο γήπεδο του Παναθηναϊκού. Ήταν κατάμεστο. Κι από ποδοσφαιριστές, διάφορους ποδοσφαιριστές. Από τη Θεσσαλονίκη, από την Πάτρα και τα λοιπά μέρη. Πολλοί γνωστοί ποδοσφαιριστές της εποχής. Κερδίσαμε τον Ολυμπιακό, μέσα στο γήπεδο του Παναθηναϊκού με 2-1 και ο διοικητής μας έδωσε ένα μήνα άδεια.
Ένα μήνα άδεια να έχει Μακρονησιώτης ήταν μεγάλη υπόθεση για εκείνη την εποχή. Κερδίσαμε λοιπόν, δοξάστηκε η Μακρόνησος και βγάλαμε και αρκετά χρήματα. Ήταν κατάμεστη η Λεωφόρος. Παίξαμε λοιπόν πολλοί ποδοσφαιριστές, όπως εγώ, ο Μαλαμόπουλος, ο Πολίτης, είμασταν στρατιώτες στην Μακρόνησο».
Ο απόηχος της μεγάλης νίκης των εξόριστων
Φυσικά η νίκη της μεικτής ομάδας ήταν η είδηση που μονοπώλησε την επόμενη μέρα. Η «Αθλητική Ηχώ» έγραψε στο πρωτοσέλιδό της: «Ο Ολυμπιακός Πειραιώς υπέκυψε μετά πειθαρχημένον και ήρεμον αγώνα εις την ισχυρά μεικτή Μακρονήσου με 2-1. H στρατιωτική ομάς απέσπασε την νίκην πέντε λεπτά προ της λήξεως διά του Πατηνιώτη. Το τέρμα του Ολυμπιακού –πρώτου του αγώνος– επέτυχεν ο Χατζησταυρίδης και ισοφάρισε δε ο παλαίμαχος Θεσσαλονικεύς Ιωαννίδης. Ηρως του αγώνος ο τερματοφύλαξ Πολίτης».
Η «Καθημερινή» με την σειρά της έγραψε: «Η ομάς της Μακρονήσου έκαμεν ικανοποιηκώτατην εμφάνισιν και εχειροκροτήθη ζωηρώς υπό των θεατών. Αγωνισθείσα με επιμονήν και με αρκετήν τεχνικήν απόδοσιν κατώρθωσε να καταβάλη τον Ολυμπιακόν με 2-1 και να κατακτήση το κύπελλον της εφημερίδος «Εθνικόν Προσκλητήριον» ».
Στο γήπεδο της Λεωφόρου εκείνη τη μέρα, βρέθηκαν συνολικά 12.000 φίλαθλοι, οι οποίοι μολονότι χειροκρότησαν και τις δύο ομάδες, αποθέωσαν τους εξόριστους για τη νίκη τους, κάτι που μάλλον δεν άρεσε και πολύ στην πολιτική ηγεσία. Την ίδια αποθέωση μάλιστα γνώρισαν και από τους αντίπαλους, μόνο για 90’, παίκτες του Ολυμπιακού. Έπειτα από αυτόν τον αγώνα, δεν ξανάγινε άλλου τέτοιου είδους εκδήλωση, μέσα από την οποία ο κόσμος θα έδειχνε ξανά την απέχθειά του προς το καθεστώς. Το ποδόσφαιρο είχε ήδη νικήσει, ακόμα και αν αυτό δεν ήταν αρεστό σε κάποιους…
Αντώνης Κεφαλωνίτης
