Ο Άγιαξ, ως θριαμβευτής στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1971 στο θρυλικό «Γουέμπλεϊ» ενάντια στον Παναθηναϊκό (2-0), είχε την ευκαιρία έξι μήνες αργότερα να μονομαχήσει για τον τίτλο του Πρωταθλητή Κόσμου απέναντι στη νικήτρια του Κόπα Λιμπερταδόρες Νασιονάλ Μοντεβιδέο.
Παρόλα αυτά, προς έκπληξη πολλών, ο «Αίαντας» απέσυρε τη συμμετοχή του από την εν λόγω αναμέτρηση. Έτσι οι «πράσινοι», ως φιναλίστ, βρέθηκαν μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς κλήθηκαν να αναπληρώσουν το κενό και φυσικά αποδέχθηκαν την εξόχως τιμητική πρόταση.
Δυστυχώς, όπως αποδείχθηκε, κάτι παραπάνω ήξερε ο Άγιαξ…
Βλέπετε, οι Ολλανδοί γνώριζαν εκ των προτέρων ότι οι ομάδες από την Λατινική Αμερική έπαιζαν υπερβολικά σκληρά, έως και εγκληματικά ορισμένες φορές. Με γνώμονα την παραπάνω διαπίστωση είναι προφανές ότι δεν επιθυμούσαν να διακινδυνέψουν σε καμιά περίπτωση το σοβαρό τραυματισμό ενός εκ των πολλών λαμπερών αστεριών τους.
Σε όλα τα παραπάνω, προσθέστε την αδικαιολόγητη ανοχή που επιδείκνυε η συντριπτΑική πλειονότητα των διαιτητών της εποχής. Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα δεδομένα, μπορεί κάποιος να εξηγήσει εν πολλοίς τα όσα θλιβερά διαδραματίστηκαν στη συνέχεια.
Η αποφράδα ημέρα
Το ημερολόγιο έδειχνε 15 Δεκεμβρίου 1971,όταν το «τριφύλλι» υποδέχθηκε επί ελληνικού εδάφους τους Ουρουγουανούς στο στάδιο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» (αφού η Λεωφόρος δεν πληρούσε τις προδιαγραφές), μπροστά σε περισσότερους από 35.000 ενθουσιώδεις φίλους του.
Έπειτα από ένα άγονο πρώτο 45λεπτο, στο οποίο η ελληνική ομάδα θα σπαταλήσει ένα τσουβάλι ευκαιρίες, η υπεροχή της θα τελεσφορήσει στο 46’. Ο Δομάζος, με σέντρα-διαβήτη, βρίσκει τον Φυλακούρη και ο τελευταίος με καρφωτή κεφαλιά λύνει τον… γόρδιο δεσμό, βάζοντας φωτιά στην παθιασμένη ανθρωποθάλασσα της εξέδρας.
Ωστόσο, η χαρά των γηπεδούχων δεν κράτησε για πολύ. Ο Αρτίμε -που ξεπέρασε τα 230 γκολ σε όλη την καριέρα του- τέσσερα λεπτά μετά, με κοντινό πλασέ, νίκησε τον Οικονομόπουλο αποκαθιστώντας την ισορροπία στο σκορ.
Το ρολόι πλησίαζε τη μία ώρα αγώνα. Τότε ήταν που ένα δολοφονικό μαρκάρισμα του Χούλιο Μοράλες πάνω στον Γιάννη Τομαρά έμελλε να τερματίσει ουσιαστικά τόσο άδοξα την καριέρα του δεύτερου. Το θύμα είχε σπάσει την κνήμη του.
Ειρωνεία της τύχης ότι ο τεχνικός Φέρεντς Πούσκας είχε προσδώσει στον Τομαρά το προσωνύμιο «χασάπης». Και αυτό, όχι γιατί επρόκειτο για αντιαθλητικό παίκτη, αλλά επειδή διατηρούσε κρεοπωλείο. Άλλος είχε το όνομα και άλλος τη χάρη…
«Ακόμα και ο πιο έμπειρος ορθοπεδικός θα είχε λυγίσει»
Ο Αντώνης Αντωνιάδης στην αυτοβιογραφία του με τίτλο «Ο Ψηλός», την οποία επιμελήθηκε ο Κώστας Μπλιάτκας, θυμάται:
«Στο 60’ όμως έγινε το κακό. Ένα γεγονός που αποκλείεται να ξεχάσω σε όλη μου τη ζωή. Μια εγκληματική ενέργεια από έναν άνθρωπο που ήθελε να λέγεται αθλητής και σόκαρε όχι μόνο όσους ήταν στο γήπεδο, αλλά και τα εκατομμύρια φιλάθλων που έβλεπαν το ματς από την τηλεόραση.
Κοντά στο κέντρο του γηπέδου, σε μια διεκδίκηση της μπάλας, ο πεσμένος στο χορτάρι Μοράλες με τα καρφιά των παπουτσιών του κατάφερε ένα τρομερό χτύπημα στο δεξί πόδι του Τομαρά. Καθώς έσπαζαν η κνήμη και η περόνη του άτυχου Γιάννη, ο ήχος ακούστηκε μέχρι την κερκίδα. Αυτό τουλάχιστον έγραψαν οι εφημερίδες. Η πνιχτή κραυγή που έβγαλε ο συμπαίκτης μας μόνο καλά πράγματα δεν προμήνυε. Τρέξαμε κοντά στον αναίσθητο Γιάννη αναστατωμένοι. Το θέαμα ήταν τέτοιο που ακόμα και ο πιο έμπειρος ορθοπεδικός θα είχε λυγίσει.
Είχα μάθει από το Στρατό να είμαι ψύχραιμος και να προσπαθώ να αντέχω στις δυσκολίες. Εκείνες τις στιγμές όμως βλέποντας το ωχρό πρόσωπο του Γιάννη, ο οποίος ήταν πάνω στο φορείο με ένα πόδι σχεδόν κομμένο στα δύο και με την άσπρη κάλτσα του να είναι πια κατακόκκινη από τα αίματα, λύγισα. Έβαλα τα χέρια στα μάτια μου όχι τόσο για να μη βλέπω τον άτυχο συμπαίκτη μου, αλλά για να κρύψω, από τους σαράντα χιλιάδες θεατές που ανησυχούσαν, τους λυγμούς μου».
Όπως είναι φυσικό, ύστερα από αυτή τη ζοφερή εξέλιξη ουδείς ασχολήθηκε με την αναμέτρηση. Το σοκ υπήρξε διάχυτο στις τάξεις των ποδοσφαιριστών και όχι μόνο. Για την ιστορία, το σκορ παρέμεινε αμετάβλητο. 
ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΣ (Φέρεντς Πούσκας):Οικονομόπουλος, Τομαράς (60’ Βλάχος), Αθανασόπουλος, Ελευθεράκης, Καψής, Σούρπης, Δημητρίου, Φυλακούρης, Αντωνιάδης, Δομάζος, Κουβάς (20’ Δεληγιάννης)
ΝΑΣΙΟΝΑΛ ΜΟΝΤΕΒΙΔΕΟ (Γουάσινγκτον Ετσαμέντι): Μάνγκα, Μπρουνέλ, Μάσνικ, Ουμπίνια, Καστίγιο, Μπλάνκο, Κουμπίγια, Εσπάραγο (82′ Ντουάρτε), Μανέιρο, Αρτίμε, Μοράλες
Ο Τομαράς έμεινε εκτός αγωνιστικής δράσης για περισσότερο από ένα χρόνο, εντούτοις ακόμη και όταν επανήλθε, δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει στο επίπεδο που βρισκόταν προγενέστερα.
Αποσύρθηκε οριστικά από την ενεργό δράση το 1979. Ο Ήφαιστος Περιστερίου αποτέλεσε τον τελευταίο σταθμό της αθλητικής σταδιοδρομίας του.
Ο δεύτερος αγώνας
Ακριβώς δύο εβδομάδες αργότερα, στη δεύτερη αναμέτρηση του ζευγαριού, η Νασιονάλ υπέταξε τους «πράσινους» με σκορ 2-1. Ο Αρτίμε τον «πλήγωσε» ξανά, και μάλιστα δις(34’, 74’). Η μείωση του σκορ, ένα λεπτό πριν από το σφύριγμα της λήξης με τον Τότη Φυλακούρη να βρίσκει για δεύτερη φορά δίχτυα στα δυο παιχνίδια, ήταν άνευ ουσίας.
ΝΑΣΙΟΝΑΛ ΜΟΝΤΕΒΙΔΕΟ (ΓουάσινγκτονΕτσαμέντι): Μάνγκα, Μπρούνελ, Μάσνικ, Ουμπίνια, Καστίγιο, Μπλάνκο, Κουμπίγια (81′ Μουχίκα), Εσπάραγο, Μανέιρο, Αρτίμε, Μαμέλι(81′ Μπαρένιο)
ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΣ (Φέρεντς Πούσκας):Οικονομόπουλος, Μητρόπουλος, Αθανασόπουλος, Ελευθεράκης, Καψής, Σούρπης, Δημητρίου, Καμάρας (46’ Φυλακούρης), Αντωνιάδης, Δομάζος, Κουβάς
Οι πρωτόγνωρες κλιματολογικές συνθήκες, τις οποίες είχε να αντιμετωπίσει ο Παναθηναϊκός, επηρέασαν αρνητικά το συγκρότημα του Ούγγρου τεχνικού. Οι Έλληνες άσοι επεσήμαναν χαρακτηριστικά ότι «πήγαμε με τα παλτά και μόλις φτάσαμε βάλαμε τα μαγιό».
Η ευκαιρία των «πράσινων» να αναδειχθούν Πρωταθλητές Κόσμου είχε περάσει ανεπιστρεπτί…
Παναγιώτης Ιωάννου
www.bnsports.gr
