Εουσέμπιο ντα Σίλβα Φερέιρα και Γιόχαν Κρόιφ. Δύο από τις κυρίαρχες μορφές του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, οι οποίοι έχουν «σημαδέψει» διαφορετικές εποχές στην ιστορία του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Εποχές που όμως η μια διαδέχθηκε την άλλη, με σημείο καμπής την συνάντηση του Άγιαξ με την Μπενφίκα το 1969.
Μπορεί στην σημερινή εποχή, Μπενφίκα και Άγιαξ να απέχουν αρκετά από τους ευρωπαϊκούς τίτλους και να μην θεωρούνται «μεγαθήρια» του Champions League, ωστόσο από το 1960 και για 14 χρόνια περίπου σάρωσαν τα πάντα στο πέρασμά τους. Συνολικά, οι δύο ομάδες έφτασαν σε εννέα τελικούς, με τους Πορτογάλους να κατακτούν δύο από τους πέντε και τους Ολλανδούς τρεις από τους τέσσερις. Φυσικά, πρωτεργάτες σε αυτές τις επιτυχίες δύο μύθοι του ποδοσφαίρου, ο Γιόχαν Κρόιφ και ο Εουσέμπιο.
Η Μπενφίκα της δεκαετίας του ’60 ήταν ασταμάτητη
Οι «αετοί» ήταν κυρίαρχοι στην Ευρώπη την δεκαετία του 1960. Πέντε παρουσίες στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών μέσα σε επτά χρόνια, με δύο κατακτήσεις, ήταν ο απολογισμός της ομάδας από τη Λισαβώνα. Σε μια διοργάνωση βέβαια με εντελώς διαφορετικό φορμάτ από ότι σήμερα, αφού ήταν κυριολεκτικά κύπελλο... Πρωταθλητριών. Συμμετοχή σε αυτό είχαν μόνο οι πρωταθλητές κάθε χώρας, χωρίς εξασφαλισμένες θέσεις για τρεις ή τέσσερις ομάδες από κάθε χώρα και όλα τα ματς της διοργάνωσης ήταν νοκ-άουτ.
Πρώτη φορά σε τελικό, η Μπενφίκα έφτασε απέναντι στην Μπαρτσελόνα, το 1961. Οι Πορτογάλοι επικράτησαν 3-2 στην Βέρνη και στέφθηκαν πρωταθλητές, χωρίς ωστόσο ο Εουσέμπιο να είναι στο ρόστερ... ακόμα. Την επόμενη σεζόν ο «Μαύρος Πάνθηρας», παρατσούκλι που ερχόταν σε αντιπαραβολή με το «Μαύρο Διαμάντι» του Πελέ, προάχθηκε στην μεγάλη ομάδα.
Οι Πορτογάλοι φτάνουν και πάλι στον τελικό, αλλά αυτή τη φορά πέφτουν πάνω στην Ρεάλ Μαδρίτης του Φέρεντς Πούσκας και του Αλφρέντο ντι Στέφανο. Τα προγνωστικά φυσικά ήταν με το μέρος της «βασίλισσας». Κι όμως, ο Εουσέμπιο είχε αντίθετη άποψη και οδήγησε τους «αετούς» σε δεύτερη διαδοχική κατάκτηση με σκορ 5-3. Η Μπενφίκα νικώντας την πανίσχυρη Ρεάλ, εξασφάλισε μια θέση στο πάνθεον των μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων και ακολούθησαν αρκετοί τελικοί τις επόμενες σεζόν.
Ωστόσο, την ομάδα της Λισαβώνας χτύπησε «η κατάρα του Μπέλα Γκούντμαν», αφού οι Πορτογάλοι ηττήθηκαν στους επόμενους τρεις τελικούς (1963, 1965 και 1968), ενώ μέχρι και σήμερα δεν έχουν καταφέρει να κατακτήσουν ευρωπαϊκό τίτλο.
Η... τριλογία των αναμετρήσεων και η εκθρόνιση του βασιλιά
Η φήμη της Μπενφίκα του Εουσέμπιο στην Ευρώπη μεγάλωνε χρόνο με το χρόνο, και παρά τις ήττες στους τελικούς του 1963, 1965 και 1968, όλη η ποδοσφαιρική Ευρώπη ήταν ενθουσιασμένη με την ποιότητα της πορτογαλικής ομάδας. Το 1969 όμως, θα πέσει πάνω στον Άγιαξ του 22χρονου ακόμα Γιόχαν Κρόιφ, για τα προημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, σε μια σειρά αγώνων που έμεινε στην ιστορία.
Ήταν 12 Φεβρουαρίου, όταν οι δύο ομάδες συναντήθηκαν για πρώτη φορά στην σειρά. Το χιόνι είχε σκεπάσει το Άμστερνταμ και φυσικά όλοι περίμεναν οι Πορτογάλοι να μην μπορέσουν να ανταπεξέλθουν σε αυτές τις συνθήκες. Η εξέλιξη του αγώνα όμως τους διέψευσε. Ο Εουσέμπιο μπορεί να μην σκόραρε, όμως «χόρευε» πάνω στο ολόλευκο γήπεδο. Η Μπενφίκα πήρε πανηγυρική νίκη με 3-1 και φυσικά μεγάλο προβάδισμα για την πρόκριση.
Αυτό το αποτέλεσμα δεν «έκατσε καλά» στους φίλους του Άγιαξ, οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν έντονα στους διοικούντες, ζητώντας μάλιστα την απόλυση του Ρίνους Μίχελς! Για καλή τους τύχη βέβαια, ο σύλλογος δεν έκανε καμία... τρέλα.
Στην ρεβάνς του Ντα Λουζ μια εβδομάδα αργότερα, όλοι περίμεναν μια ακόμα άνετη επικράτηση της Μπενφίκα. Μάλιστα, αρκετοί Ολλανδοί φίλοι του Άγιαξ δεν είδαν καν τον αγώνα και έπεσαν για ύπνο. Ωστόσο όταν ξύπνησαν το επόμενο πρωί, τους περίμενε μια έκπληξη! Ο Γιόχαν Κρόιφ προσέφερε μια μοναδική παράσταση στον αγωνιστικό χώρο και με δύο δικά του γκολ, ο «Αίαντας» επικράτησε 3-1. Άλλη μια ομάδα είχε καταφέρει να επικρατήσει σε αυτό το γήπεδο της Μπενφίκα σε σύνολο 25 αναμετρήσεων στην διοργάνωση, κι αυτή ήταν η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του Τζορτζ Μπεστ.
Μετά το τέλος του αγώνα, ο φωτογραφικός φακός απαθανάτισε μια από τις πιο εικονικές στιγμές του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Ο Εουσέμπιο με χαμόγελο συγχαίρει τον Κρόιφ για την εμφάνιση του. Ήταν ίσως η στιγμή που ο «Μαύρος Πάνθηρας» κατάλαβε ότι η Ευρώπη θα είχε νέο «βασιλιά».
Παρά την ισοφάριση του σκορ, το φορμάτ της διοργάνωσης δεν προέβλεπε παράταση ή/και πέναλτι, αλλά... τρίτο ματς σε ουδέτερη έδρα! Η ΟΥΕΦΑ όρισε ως γήπεδο διεξαγωγής του καθοριστικού αυτού αγώνα, το Σταντ ντε Κολόμπ του Παρισιού. Τα στοιχεία της εποχής αναφέρουν ότι σχεδόν 63.000 θεατές βρέθηκαν στο στάδιο για να παρακολουθήσουν την «αλλαγή σκυτάλης» στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο.
Στα 90’ λεπτα της κανονικής διάρκειας, οι δύο ομάδες έμειναν στο «μηδέν». Σε αυτή την περίπτωση τουλάχιστον ακολούθησε παράταση. Ένα λάθος του τερματοφύλακα της Μπενφίκα, έδωσε την ευκαιρία στον Κρόιφ να σκοράρει και η Μπενφίκα λύγισε. Ακολούθησαν ακόμα δύο γκολ από τον Ντάνιελσον που μετέτρεψαν το έξτρα ημίωρο σε θρίαμβο. Ο Άγιαξ κυριάρχησε, ο Εουσέμπιο ηττήθηκε, αλλά κυρίως το «άστρο» του Κρόιφ άρχισε να λάμπει.
Ο «Αίαντας» πήρε την πρόκριση στα ημιτελικά του θεσμού, όπου αντιμετώπισε την Σπαρτάκ Τρνάβα, η οποία είχε αποκλείσει την ΑΕΚ. Η ομάδα του Ρίνους Μίχελς πήρε για πρώτη φορά στην ιστορία την πρόκριση στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, όμως εκεί έπεσε πάνω στην Μίλαν. Οι Ιταλοί συνέντριψαν 4-1 τον Άγιαξ, αλλά αποδείχθηκε ότι αυτή ήταν η αρχή της δυναστείας των Ολλανδών στην Ευρώπη.
Ακολούθησαν τρεις διαδοχικές κατακτήσεις από την ομάδα του Κρόιφ (1971,72,73). Όμως η επιτυχία του Άγιαξ στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο δεν αφορούσε μόνο το ταλέντο του «Ιπτάμενου Ολλανδού». Η ομάδα του Άμστερνταμ παρουσίασε μια νέα φιλοσοφία στον αγωνιστικό χώρο και η οποία εξακολουθεί να βρίσκεται σήμερα «μαθητές» σε όλη την Ευρώπη, το «Total Football». Από τον Ρίνους Μίχελς, στον Γιόχαν Κρόιφ και από εκεί στο σήμερα και τον Πεπ Γκουαρδιόλα, τον Άγιαξ και την Μπαρτσελόνα. Η φιλοσοφία παραμένει ακόμα «ζωντανή», κάτι που θα μπορούσε να μην συμβεί ποτέ, αν ο Άγιαξ είχε... απολύσει τον Μίχελς το βράδυ της 12 Φεβρουαρίου μετά την ήττα από την Μπενφίκα όπως ζητούσαν οι οπαδοί του!
Βασίλης Βασιλείου
www.bnsports.gr
