Ούτε πρόκριση κρίθηκε, ούτε ήρωες γεννήθηκαν εκείνο το μεσημέρι, της 19ης Δεκεμβρίου του 1973. Κι όμως, η ήττα της Ελλάδας από τη Γιουγκοσλαβία με 2-4, μία ημέρα σαν σήμερα (19/12), έχει τη δική της θέση στην ιστορία της Εθνικής! Αλλά για όλους τους λάθος λόγους...
Κανείς δεν είχε «ψευδαισθήσεις». Το έργο της Ελλάδας, στον προκριματικό όμιλο του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1974, έμοιαζε -και ήταν, όπως αποδείχτηκε- πέραν των δυνατοτήτων της.
Απέναντι σε Ισπανία και Γιουγκοσλαβία, όλα έδειχναν πως στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα έπαιζε τον ρόλο του «ρυθμιστή». Δηλαδή της ομάδας, που θα έκρινε ποιος θα πάει στα γήπεδα της Δυτικής Γερμανίας. Και πράγματι, προσπάθησε να το κάνει. Όλα όσα προηγήθηκαν, όμως, μέχρι να φτάσουμε εκεί, είναι για βιβλίο, χωρίς να είναι και τόσο... τιμητικά!
Ειδικά, όσα αφορούν στην ήττα από τη Γιουγκοσλαβία, μία ημέρα σαν σήμερα (19/12) το 1973, στο Γεώργιος Καραϊσκάκης. Ένα ματς που ξεκίνησε με πριμ πριν τη «σέντρα» (!) και κατέληξε με... πρόστιμο, «ποδοσφαιρικές ΕΔΕ», αλλά και διαπόμπευση από τον εγχώριο -και μη- Τύπο, που έκανε λόγο για «ρεζιλίκια»!
«Ποιος θα βγάλει το... φίδι από την τρύπα;»
Η Γιουγκοσλαβία ερχόταν στην Ελλάδα για την τελευταία αγωνιστική του προκριματικού ομίλου, θέλοντας νίκη με τρία γκολ διαφορά. Μόνο έτσι θα περνούσε απευθείας στο Μουντιάλ. Στην περίπτωση νίκης με δύο, θα ακολουθούσε αγώνας μπαράζ με την Ισπανία.
Απέναντι σε Ισπανία και Γιουγκοσλαβία, όλα έδειχναν πως στην καλύτερη των περιπτώσεων, θα έπαιζε τον ρόλο του «ρυθμιστή». Δηλαδή της ομάδας, που θα έκρινε ποιος θα πάει στα γήπεδα της Δυτικής Γερμανίας. Και πράγματι, προσπάθησε να το κάνει. Όλα όσα προηγήθηκαν, όμως, μέχρι να φτάσουμε εκεί, είναι για βιβλίο, χωρίς να είναι και τόσο... τιμητικά!
Ειδικά, όσα αφορούν στην ήττα από τη Γιουγκοσλαβία, μία ημέρα σαν σήμερα (19/12) το 1973, στο Γεώργιος Καραϊσκάκης. Ένα ματς που ξεκίνησε με πριμ πριν τη «σέντρα» (!) και κατέληξε με... πρόστιμο, «ποδοσφαιρικές ΕΔΕ», αλλά και διαπόμπευση από τον εγχώριο -και μη- Τύπο, που έκανε λόγο για «ρεζιλίκια»!
«Ποιος θα βγάλει το... φίδι από την τρύπα;»
Η Γιουγκοσλαβία ερχόταν στην Ελλάδα για την τελευταία αγωνιστική του προκριματικού ομίλου, θέλοντας νίκη με τρία γκολ διαφορά. Μόνο έτσι θα περνούσε απευθείας στο Μουντιάλ. Στην περίπτωση νίκης με δύο, θα ακολουθούσε αγώνας μπαράζ με την Ισπανία.
Αυτό είχε συμβεί, γιατί ο όμιλος είχε μόνο τρεις ομάδες: τη Γιουγκοσλαβία, την Ισπανία και την Ελλάδα, και μία μόνο θα περνούσε στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1974, που ήταν προγραμματισμένο να γίνει στην Δυτική Γερμανία.
Η Ελλάδα είχε ηττηθεί από τη Γιουγκοσλαβία στην πρεμιέρα της προκριματικής φάσης, τον Οκτώβριο του 1972 στο Βελιγράδι, με 1-0. Έπειτα έχασε πάλι, με 3-2 στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας στο πιο κρίσιμο παιχνίδι των προκριματικών, τον Ιανουάριο του 1973, από την Ισπανία. Και τον επόμενο μήνα, ηττήθηκε ξανά από την Ισπανία, εκτός έδρας, με 3-1. Ένα ματς που σήμανε και την παραίτηση του Βορειοϊρλανδού προπονητή, Μπίλι Μπίγκαμ, από τον πάγκο της ομάδας μας.
Έτσι στην θέση του ως προσωρινός προπονητής, ανέλαβε τον Αύγουστο του 1973, ο τεχνικός της Eθνικής Ελπίδων και μεταφραστής του Μπίγκαμ, όσο διάστημα ήταν ο προπονητής της ανδρών: Αλκέτας Παναγούλιας, παλιός ποδοσφαιριστής του Άρη.
Πριν από αυτό το παιχνίδι, ο Παναγούλιας κλήθηκε να κάνει κάποιες δηλώσεις. Με τη Γιουγκοσλαβία να επισκέπτεται το στάδιο Καραϊσκάκη, και την Ελλάδα ουσιαστικά να είναι ο ρυθμιστής του ποιος θα προκριθεί, αφού μεταξύ τους Ισπανοί και Γιουγκοσλάβοι δεν είχαν μπορέσει να βγάλουν άκρη, ο Αλκέτας δήλωνε: «Με οποιοδήποτε αποτέλεσμα, θα κάναμε εχθρό έναν ισχυρό του ποδοσφαίρου». Και όσο ακραία κι αν φαντάζει ως δήλωση, εκλογικεύεται αν αναλογιστείτε το κοινωνικό-ιστορικό πλαίσιο της αναμέτρησης, εντός κι εκτός Ελλάδας.
Από τη μία, η γειτονική, αλλά «ανατολική», Γιουγκοσλαβία, από την άλλη, το καθεστώς του Φράνκο στην Ισπανία, και στη μέση, η χούντα του «αόρατου δικτάτορα» Ιωαννίδη, που ανατρέποντας τον Παπαδόπουλο πριν λίγες εβδομάδες, βρισκόταν στην εξουσία στην Ελλάδα. Όπως γίνεται αντιληπτό, το ματς ξέφευγε από τις γραμμές του γηπέδου!
Ο ίδιος ο πρόεδρος της FIFA,ο Σερ Στάνλεϊ Ράους, βρέθηκε στο Φάληρο. Για την παγκόσμια ποδοσφαιρική ομοσπονδία, μετά από το φιάσκο του αγώνα στο Σαντιάγκο της Χιλής, εκεί όπου οι γηπεδούχοι έπαιξαν… μόνοι τους σκοράροντας απέναντι στην απούσα Σοβιετική Ένωση και προκρίθηκαν στα τελικά, ήταν σημαντικό να μην γίνει ακόμα μία παρωδία του αθλήματος! Τελικά, δεν θα το απέφευγαν!
Στις εξέδρες ήταν και ο Γιουγκοσλάβος αντιπρόεδρός της FIFA, Μιχάιλο Αντρέγεβιτς, αλλά και ο άμεσα ενδιαφερόμενος προπονητής της Ισπανίας, Λάζλο Κουμπάλα, που είχε δίπλα του τον προπονητή του Παναθηναϊκού και προσωπικό του φίλο, Φέρεντς Πούσκας. Μέσα σε όλα, παρατηρητής ήταν ένας από τους αντιπροέδρους της UEFA, ο Ούγγρος Σάντορ Μπαρκς. Με λίγα λόγια, είχαμε μπλέξει και το «φίδι» από την τρύπα, καλούνταν να το βγάλουν οι παίκτες.
Η ΕΠΟ από την πλευρά της, ενώ το ματς γινόταν ημέρα Τετάρτη, όρισε παιχνίδια πρωταθλήματος την Κυριακή. Ένα από αυτά, ήταν και ανάμεσα στις δύο ομάδες που διεκδίκησαν το πρωτάθλημα μέχρι το τέλος την περασμένη σεζόν: Ολυμπιακός εναντίον ΠΑΟΚ. Την ίδια ώρα, ο ΓΓΑ, Γιώργος Βλαδίμηρος, έδωσε πριμ 5.000 δραχμών στους παίκτες, πριν το ματς. Πριμοδοτώντας σαφέστατα την Εθνική μας ομάδα, αλλά ταυτόχρονα, ουσιαστικά ζητούσε από τους παίκτες τον αποκλεισμό των Γιουγκοσλάβων. Παράλληλα, η κρατική τηλεόραση, ΕΙΡΤ, είχε ανακοινώσει από μέρες πριν πως θα μεταδώσει το ματς. Κάτι που δεν συνηθιζόταν εκείνη την εποχή, με αποτέλεσμα να βρεθούν στο γήπεδο μόλις 8000 άνθρωποι, σε μία περίοδο που τα γήπεδα μας γέμιζαν ακόμα και σε φιλικές συναντήσεις.
Ματς-παρωδία, αλλά το ποδόσφαιρο... ξέρει!
Στο πρώτο τέταρτο της αναμέτρησης, η Ελλάδα είχε δεχθεί δύο γκολ, από τους Μπάγεβιτς (12') και Κάρασι (15'). Από εκείνο το χρονικό σημείο κι έπειτα, άρχισαν τα... περίεργα. Αρχικά, από τον Δυτικογερμανό διαιτητή, Τσέσνερ!
«Έκοβε» τις προσπάθειες των Γιουγκοσλάβων, ενώ στο 35ο λεπτό, δεν τιμώρησε ούτε με κίτρινη κάρτα τον Μάκη Γλέζο, που χαστούκισε τον Ντούσαν Μπάγεβιτς! Αντιθέτως, πριν ο τελευταίος προλάβει να... απαντήσει, αποβλήθηκε!
Με παίκτη παραπάνω στο γήπεδο, η Ελλάδα κατάφερε να ισοφαρίσει, με τον Ελευθεράκη (29') και το αυτογκόλ του Καταλίνσκι (44'). Παρόλα αυτά, οι Γιουγκοσλάβοι πήραν ξανά το προβάδισμα στο 62' με τον Σούριακ. Και κάπου εκεί, ξεκίνησαν τα... παράξενα και από τους παίκτες!
Η Ελλάδα προσπάθησε να κρατήσει το σκορ, λες και ήταν υπέρ της! Ο διαιτητής συνέχισε το έργο του, σταματώντας τους Γιουγκοσλάβους σε κάθε ευκαιρία, είτε με φάουλ, είτε με οφσάιντ. Ήταν ξεκάθαρο, πως είχε «επιλεχθεί», η πρόκριση της Ισπανίας. Το ίδιο το ποδόσφαιρο, όμως, αποφάσισε και... κάλεσε τις δύο ενδιαφερόμενες χώρες, να τα λύσουν μεταξύ τους!
Στο πρώτο λεπτό των καθυστερήσεων, ο Κάρασι βρήκε δίχτυα, έκανε το 2-4 και έστειλε τους Γιουγκοσλάβους στο μπαράζ που ορίστηκε για τις 13 Φεβρουαρίου στη Φρανκφούρτη. Εκεί, ένα τέρμα του κεντρικού αμυντικού Καταλίνσκι, έδωσε με 1-0 στη Γιουγκοσλαβία, για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια, την πρόκριση σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο!
Το πριμ έγινε... πρόστιμο και το ματς έκανε τον «γύρο» του κόσμου!
«Ξεφτιλιστήκαμε στην Ευρώπη» δήλωσε ο Αλκέτας Παναγούλιας και παραιτήθηκε από τη θέση του προπονητή. Πράγματι, τόσο ο ελληνικός, όσο και ο ευρωπαϊκός Τύπος, έκανε εκτενή αναφορά στο συγκεκριμένο ματς.
Από τη μία, η γειτονική, αλλά «ανατολική», Γιουγκοσλαβία, από την άλλη, το καθεστώς του Φράνκο στην Ισπανία, και στη μέση, η χούντα του «αόρατου δικτάτορα» Ιωαννίδη, που ανατρέποντας τον Παπαδόπουλο πριν λίγες εβδομάδες, βρισκόταν στην εξουσία στην Ελλάδα. Όπως γίνεται αντιληπτό, το ματς ξέφευγε από τις γραμμές του γηπέδου!
Ο ίδιος ο πρόεδρος της FIFA,ο Σερ Στάνλεϊ Ράους, βρέθηκε στο Φάληρο. Για την παγκόσμια ποδοσφαιρική ομοσπονδία, μετά από το φιάσκο του αγώνα στο Σαντιάγκο της Χιλής, εκεί όπου οι γηπεδούχοι έπαιξαν… μόνοι τους σκοράροντας απέναντι στην απούσα Σοβιετική Ένωση και προκρίθηκαν στα τελικά, ήταν σημαντικό να μην γίνει ακόμα μία παρωδία του αθλήματος! Τελικά, δεν θα το απέφευγαν!
Στις εξέδρες ήταν και ο Γιουγκοσλάβος αντιπρόεδρός της FIFA, Μιχάιλο Αντρέγεβιτς, αλλά και ο άμεσα ενδιαφερόμενος προπονητής της Ισπανίας, Λάζλο Κουμπάλα, που είχε δίπλα του τον προπονητή του Παναθηναϊκού και προσωπικό του φίλο, Φέρεντς Πούσκας. Μέσα σε όλα, παρατηρητής ήταν ένας από τους αντιπροέδρους της UEFA, ο Ούγγρος Σάντορ Μπαρκς. Με λίγα λόγια, είχαμε μπλέξει και το «φίδι» από την τρύπα, καλούνταν να το βγάλουν οι παίκτες.
Η ΕΠΟ από την πλευρά της, ενώ το ματς γινόταν ημέρα Τετάρτη, όρισε παιχνίδια πρωταθλήματος την Κυριακή. Ένα από αυτά, ήταν και ανάμεσα στις δύο ομάδες που διεκδίκησαν το πρωτάθλημα μέχρι το τέλος την περασμένη σεζόν: Ολυμπιακός εναντίον ΠΑΟΚ. Την ίδια ώρα, ο ΓΓΑ, Γιώργος Βλαδίμηρος, έδωσε πριμ 5.000 δραχμών στους παίκτες, πριν το ματς. Πριμοδοτώντας σαφέστατα την Εθνική μας ομάδα, αλλά ταυτόχρονα, ουσιαστικά ζητούσε από τους παίκτες τον αποκλεισμό των Γιουγκοσλάβων. Παράλληλα, η κρατική τηλεόραση, ΕΙΡΤ, είχε ανακοινώσει από μέρες πριν πως θα μεταδώσει το ματς. Κάτι που δεν συνηθιζόταν εκείνη την εποχή, με αποτέλεσμα να βρεθούν στο γήπεδο μόλις 8000 άνθρωποι, σε μία περίοδο που τα γήπεδα μας γέμιζαν ακόμα και σε φιλικές συναντήσεις.
Ματς-παρωδία, αλλά το ποδόσφαιρο... ξέρει!
Στο πρώτο τέταρτο της αναμέτρησης, η Ελλάδα είχε δεχθεί δύο γκολ, από τους Μπάγεβιτς (12') και Κάρασι (15'). Από εκείνο το χρονικό σημείο κι έπειτα, άρχισαν τα... περίεργα. Αρχικά, από τον Δυτικογερμανό διαιτητή, Τσέσνερ!
«Έκοβε» τις προσπάθειες των Γιουγκοσλάβων, ενώ στο 35ο λεπτό, δεν τιμώρησε ούτε με κίτρινη κάρτα τον Μάκη Γλέζο, που χαστούκισε τον Ντούσαν Μπάγεβιτς! Αντιθέτως, πριν ο τελευταίος προλάβει να... απαντήσει, αποβλήθηκε!
Με παίκτη παραπάνω στο γήπεδο, η Ελλάδα κατάφερε να ισοφαρίσει, με τον Ελευθεράκη (29') και το αυτογκόλ του Καταλίνσκι (44'). Παρόλα αυτά, οι Γιουγκοσλάβοι πήραν ξανά το προβάδισμα στο 62' με τον Σούριακ. Και κάπου εκεί, ξεκίνησαν τα... παράξενα και από τους παίκτες!
Η Ελλάδα προσπάθησε να κρατήσει το σκορ, λες και ήταν υπέρ της! Ο διαιτητής συνέχισε το έργο του, σταματώντας τους Γιουγκοσλάβους σε κάθε ευκαιρία, είτε με φάουλ, είτε με οφσάιντ. Ήταν ξεκάθαρο, πως είχε «επιλεχθεί», η πρόκριση της Ισπανίας. Το ίδιο το ποδόσφαιρο, όμως, αποφάσισε και... κάλεσε τις δύο ενδιαφερόμενες χώρες, να τα λύσουν μεταξύ τους!
Στο πρώτο λεπτό των καθυστερήσεων, ο Κάρασι βρήκε δίχτυα, έκανε το 2-4 και έστειλε τους Γιουγκοσλάβους στο μπαράζ που ορίστηκε για τις 13 Φεβρουαρίου στη Φρανκφούρτη. Εκεί, ένα τέρμα του κεντρικού αμυντικού Καταλίνσκι, έδωσε με 1-0 στη Γιουγκοσλαβία, για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια, την πρόκριση σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο!
Το πριμ έγινε... πρόστιμο και το ματς έκανε τον «γύρο» του κόσμου!
«Ξεφτιλιστήκαμε στην Ευρώπη» δήλωσε ο Αλκέτας Παναγούλιας και παραιτήθηκε από τη θέση του προπονητή. Πράγματι, τόσο ο ελληνικός, όσο και ο ευρωπαϊκός Τύπος, έκανε εκτενή αναφορά στο συγκεκριμένο ματς.
«Μόνο οι Ισπανοί θα δώσουν συγχαρητήρια στους Έλληνες διεθνείς» έγραψε η Equipe, ενώ η Ιταλική «Stampa», ανέφερε: «Οι Γερμανοί ήθελαν την Ισπανία στα τελικά!» Τέλος, η Marca τόνιζε πως «χρωστάμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στους Έλληνες παίκτες κι ας μην κατάφεραν να παίξουν πάνω από το… μηδέν!»
Προφανώς, στον «χορό» και η ΕΠΟ. Κάλεσε σε απολογία τους Κελεσίδη, Κρητικόπουλο και Παναγούλια, με την απόφασή της να είναι η εξής: πρόστιμο 25.000 δραχμών σε κάθε ποδοσφαιριστή, αναδιάρθρωση της Εθνικής Ελλάδας με παίκτες από τα κατώτερα κλιμάκια της «γαλανόλευκης», και διερεύνηση όσων συνέβησαν στο ματς, από ειδική επιτροπή!
Οι διαστάσεις του γεγονότος ήταν τέτοιες, που μέχρι και ο Υπουργός Προεδρίας της Κυβέρνησης, Κωνσταντίνος Ράλλης, πήρε θέση, συγκροτώντας νέα επιτροπή, από δικαστικούς αυτήν τη φορά, για να διερευνήσει την υπόθεση.
Το πόρισμα είχε διορία να παραδοθεί, μέχρι και λίγο μετά την έλευση του νέου χρόνου. Παράλληλα, αποφασίστηκε να παραμείνει στον πάγκο της Εθνικής Ελλάδας ο Αλκέτας Παναγούλιας έως το καλοκαίρι ως υπηρεσιακός, με στόχο την αντικατάστασή του, από κάποιο μεγάλο όνομα της προπονητικής. Εν τέλει, στην περίπτωσή του αποδείχθηκε το «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού».
Οι διαστάσεις του γεγονότος ήταν τέτοιες, που μέχρι και ο Υπουργός Προεδρίας της Κυβέρνησης, Κωνσταντίνος Ράλλης, πήρε θέση, συγκροτώντας νέα επιτροπή, από δικαστικούς αυτήν τη φορά, για να διερευνήσει την υπόθεση.
Το πόρισμα είχε διορία να παραδοθεί, μέχρι και λίγο μετά την έλευση του νέου χρόνου. Παράλληλα, αποφασίστηκε να παραμείνει στον πάγκο της Εθνικής Ελλάδας ο Αλκέτας Παναγούλιας έως το καλοκαίρι ως υπηρεσιακός, με στόχο την αντικατάστασή του, από κάποιο μεγάλο όνομα της προπονητικής. Εν τέλει, στην περίπτωσή του αποδείχθηκε το «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού».
Ο επικρατέστερος να τον διαδεχθεί ήταν ο Βραζιλιάνος Αμαράλ, ο οποίος ζήτησε ένα εξωφρενικό ποσό και έτσι, προτιμήθηκε να παραμείνει ο Αλκέτας, μέχρι να βρεθεί κάποιος καλύτερος ή για την ακρίβεια, κάποιος πιο φθηνός!
Η Ιστορία έγραψε πως, με την ιστορική ισοπαλία με τη Βραζιλία στο Μαρακανά τον Απρίλιο του 1974 με 0-0, η ΕΠΟ αποφάσισε να κρατήσει τον Έλληνα τεχνικό, που στο μέλλον θα έπαιζε κομβικό ρόλο, οδηγώντας την Εθνική σε δύο τεράστιες προκρίσεις: πρώτα στην τελική φάση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος το 1980, που θα ήταν και η πρώτη για τη χώρα μας, και κατόπιν το 1994 στην πρώτη πρόκριση της στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου που τότε διεξήχθη στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής! Όσον αφορά στην εξέλιξη της έρευνας;
Δεν έγινε τίποτα! Το ματς ξεχάστηκε, τα χρόνια πέρασαν κι απλώς έμεινε στην ιστορία, σαν μία «μαύρη κηλίδα» στο βιβλίο της Εθνικής Ελλάδας.
Φάνης Τσοκανάς
www.bnsports.gr
