Κάθε Παγκόσμιο Κύπελλο έχει γράψει τη δική του ξεχωριστή ιστορία. Κάθε διοργάνωση από το 1930 μέχρι και σήμερα έχει ταυτιστεί με ορισμένα πράγματα και ένα από αυτά είναι φυσικά η επίσημη μπάλα που χρησιμοποιήθηκε στους αγώνες της!
Από την Ουρουγουάη το 1930 μέχρι το Κατάρ του 2022, κάθε Παγκόσμιο Κύπελλο είχε την δική του ξεχωριστή μπάλα, αν και στην πρώτη περίπτωση χρησιμοποιήθηκαν δύο! Θαυμασμός, ανυπομονησία για να τη δοκιμάσουν και... έντονα παράπονα κατά καιρούς έχουν να επιδείξουν παίκτες, προπονητές και θεατές διαχρονικά για μία μπάλα, την επίσημη μπάλα του Μουντιάλ. Το BN Sports παρουσιάζει κάθε μπάλα που χρησιμοποιήθηκε και θα χρησιμοποιηθεί σε Παγκόσμιο Κύπελλο, από το 1930 μέχρι και σήμερα.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1930 - T-model
Στο πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο, αυτό της Ουρουγουάης το 1930, έγινε το παράδοξο να χρησιμοποιηθούν δύο μπάλες στη διοργάνωση! Πιο συγκεκριμένα, η οικοδέσποινα Ουρουγουάη μέχρι και τον τελικό κόντρα στην Αργεντινή χρησιμοποίησε την μπάλα με το όνομα T-model, ωστόσο κόντρα στην «αλ μπισελέστε» αποφασίστηκε να χρησιμοποιήσει η κάθε ομάδα την δική της μπάλα από ένα ημίχρονο! Η Αργεντινή κέρδισε το πρώτο ημίχρονο με 2-1 αλλά η Ουρουγουάη επέστρεψε στο παιχνίδι και τελικά το κέρδισε με τη δική της μπάλα 4-2 και έγινε η πρώτη Παγκόσμια Πρωταθλήτρια!
Παγκόσμιο Κύπελλο 1934 - Federale 102
Στο Μουντιάλ της Ιταλίας το 1934 οι οικοδεσπότες κατέκτησαν το τρόπαιο με την μπάλα «Federale 102». Για πρώτη φορά τα δερμάτινα κορδόνια μιας μπάλας του Παγκοσμίου Κυπέλλου αντικαταστάθηκαν από καφέ βαμβάκι, πολύ παρόμοιο με αυτό που χρησιμοποιείται στα παπούτσια. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό για τους παίκτες μιας και τους ενθάρρυνε να παίρνουν κεφαλιές πιο συχνά λόγω του μαλακού υλικού.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1938 – Allen
Η δεύτερη κατάκτηση των Ιταλών έγινε με την μπάλα «Allen», η οποία σε γενικές γραμμές ήταν ίδια με την «Federale 102» μιας και αποτελούνταν επίσης από 13 πάνελ.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1950 – Superball
Στο διάσημο «Μαρακανάσο» και την κατάκτηση του Μουντιάλ από την Ουρουγουάη μέσα στην έδρα της Βραζιλίας, η επίσημη μπάλα της διοργάνωσης ήταν η «Superball». Η FIFA επέτρεψε στον κατασκευαστή να τυπώσει λογότυπα και κείμενο σε εκείνη την μπάλα για πρώτη φορά.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1954 - Swiss World Champion
Η μπάλα του Μουντιάλ του 1954 στην Ελβετία ήταν και αυτή εντελώς ραμμένη στο χέρι ενώ δεν είχε κορδόνια όπως ακριβώς και ο προκάτοχός της. Το χρώμα της μπάλας δεν ήταν πια σκούρο καφέ, αλλά ένα κιτρινωπό ή πορτοκαλί. Αυτό έκανε την μπάλα πιο ορατή σε βροχερούς αγώνες όπου το γήπεδο περιείχε λάσπη.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1958 - Top Star
Ο Πελέ και η παρέα του κατέκτησαν την κορυφή του κόσμου το 1958 στο Μουντιάλ της Σουηδίας. Η επίσημη μπάλα της διοργάνωσης ήταν η «Top Star» και έφερε τεχνολογικές εξελίξεις. Οι μπάλες που χρησιμοποιήθηκαν υποβλήθηκαν σε επεξεργασία με κερί αδιαβροχοποίησης, κάνοντας τις πιο ανθεκτικές στο νερό. Ήταν κίτρινες, ανοιχτό καφέ ή λευκές. Σε αγώνες που ο καιρός ήταν βροχερός όπως ακριβώς στον τελικό Βραζιλίας και Σουηδίας χρησιμοποιήθηκαν οι λευκές.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1962 – Crack
Η μπάλα «Crack» ήταν η επίσημη του Μουντιάλ της Χιλής το 1962. Με τη νέα βαλβίδα λατέξ ο αέρας διατηρήθηκε περισσότερο και η μπάλα διατηρούσε ένα καλό σφαιρικό σχήμα. Υπήρχε ωστόσο ένα ελάττωμα. Η ποιότητα της έγχρωμης επίστρωσης ήταν κακή και δεν κράτησε πολύ. Ένα άλλο σημαντικό που πρέπει να αναφέρουμε είναι ότι στις ευρωπαϊκές ομάδες δεν άρεσε καθόλου αυτή η μπάλα. Μάλιστα κατόπιν αιτήματος, είχαν μεταφερθεί 100 μπάλες «Top Star» σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι η νέα μπάλα είναι ακατάλληλη.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1966 - Slazenger Challenge
Στο Μουντιάλ της Αγγλίας, εκεί όπου τα «τρία λιοντάρια» κατέκτησαν το τρόπαιο, ως επίσημη μπάλα χρησιμοποιήθηκε η «Slazenger Challenge». Αυτή η μπάλα παρείχε εξαιρετική σφαιρικότητα και η σύνθεσή της υιοθετήθηκε με τα χρόνια και από άλλες μάρκες.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1970 - Telstar
Χρονιά ορόσημο το 1970 μιας και η Adidas γίνεται ο επίσημος προμηθευτής μπάλας για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Για πρώτη φορά χρησιμοποιείται μία ασπρόμαυρη μπάλα ελέω ασπρόμαυρης τηλεόρασης! Η μπάλα ονομαζόταν «Telstar», προερχόμενη από την ένωση δύο λέξεων: τηλεόραση (television) και αστέρι (star). Το Παγκόσμιο Κύπελλο του Μεξικού ήταν το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο που μεταδόθηκε στην τηλεόραση παγκοσμίως.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1974 - Telstar Durlast
Η σειρά «Telstar» κρίθηκε τόσο επιτυχημένη στο Μεξικό που η Adidas δεν δημιούργησε ολοκαίνουργια μπάλα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974! Κράτησε ακόμη και το όνομα, μόνο το κείμενο στις μπάλες ενημερώθηκε. Παρόλα αυτά, στη διοργάνωση της Γερμανίας το 1974, οι νέες μπάλες επικαλύφθηκαν με ένα ισχυρότερο στρώμα, προκειμένου να αποτραπεί η είσοδος νερού στην μπάλα μέσω των ραφών.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1978 – Tango
Το 1978 το Παγκόσμιο Κύπελλο φιλοξενείται στην Αργεντινή και η Adidas εμπνεύστηκε από την χώρα και έδωσε στην επίσημη μπάλα της διοργάνωσης το όνομα «Tango» από τον ομώνυμο χορό. Η μπάλα είχε νέο επαναστατικό σχεδιασμό που έμελλε να συνδεθεί με την εταιρεία για τα επόμενα χρόνια.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1982 - Tango Espana
Με σχεδόν ίδια χαρακτηριστικά η Adidas λάνσαρε τη μπάλα «Tango Espana» για την διοργάνωση του 1982 στην Ισπανία. Η επιτυχία της προκατόχου της ήταν τέτοια που δεν χρειάστηκαν πολλές αλλαγές.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1986 - Azteca
Στο Μουντιάλ του Μεξικού, η μπάλα «Azteca» αποτέλεσε την πρώτη μπάλα του Παγκοσμίου Κυπέλλου που ονομάστηκε και διακοσμήθηκε εντελώς προς τιμήν της διοργανώτριας χώρας. Ήταν επίσης η πρώτη που κατασκευάστηκε από συνθετικά υλικά προκειμένου να μπορεί να αντέξει ακόμη και σε μεγάλα υψόμετρα, σε τραχιές επιφάνειες ή σε υγρές συνθήκες.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1990 - Etrusco Unico
Όπως και στο Μεξικό έτσι και στην Ιταλία το 1990, η Adidas εμπνεύστηκε από την διοργανώτρια χώρα τόσο για το όνομα όσο και για το σχέδιο της επίσημης μπάλας.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1994 – Questra
Επηρεασμένη από την 25η επέτειο της αποστολής Apollo 11 στο φεγγάρι, η Adidas έδωσε το όνομα «Questra» δηλαδή «αναζήτηση των αστεριών» στην επίσημη μπάλα του Μουντιάλ των ΗΠΑ το 1994. Η μπάλα ήταν επιτυχημένη που χρησιμοποιήθηκε τόσο στο EURO του ’96 όσο και στους Ολυμπιακούς Αγώνες της ίδιας χρονιάς.
Παγκόσμιο Κύπελλο 1998 – Tricolore
Να και η πρώτη μπάλα Μουντιάλ που χρησιμοποιήθηκαν πολλά χρώματα. Το όνομα φυσικά εμπνευσμένο από την διοργανώτρια Γαλλία. Για πολλούς πρόκειται για την πιο όμορφη και ευφάνταστη μπάλα της Adidas που έγινε ποτέ στην ιστορία της διοργάνωσης.
Παγκόσμιο Κύπελλο 2002 – Fevernova
Η μπάλα «Fevernova» ήταν η επίσημη του Μουντιάλ της Ν. Κορέας και της Ιαπωνίας. Πρόκειται για την τελευταία που ήταν ραμμένη εξ ολοκλήρου στο χέρι. Δέχθηκε ωστόσο σκληρή κρητική για το ότι ήταν πολύ ελαφριά.
Παγκόσμιο Κύπελλο 2006 – Teamgeist
Στο Μουντιάλ της Γερμανίας το 2006 λανσαρίστηκε μία εντελώς καινούρια μπάλα με το όνομα «Teamgeist». Και σε αυτή την περίπτωση υπήρξαν αρκετά παράπονα για το βάρος της μπάλας.
Παγκόσμιο Κύπελλο 2010 – Jabulani
Και τι δεν άκουσε η Adidas γι’αυτή τη μπάλα. Η «Jabulani» ήταν η επίσημη μπάλα του Μουντιάλ της Ν. Αφρικής το 2010. Το βάρος της και η σταθερότητά της ήταν οι λόγοι για τους οποίος επικρίθηκε από πολλούς παίκτες και κυρίως τερματοφύλακες.
Παγκόσμιο Κύπελλο 2014 – Brazuca
Ύστερα από το φιάσκο με την «Jabulani» η Adidas αποφάσισε να σχεδιάσει μία νέα, καλύτερη και πιο δοκιμασμένη μπάλα ενόψει του Μουντιάλ της Βραζιλίας το 2014. Η νέα μπάλα πήρε το όνομα «Brazuca» έναν τοπικό όρο που σημαίνει «Βραζιλιάνος».
Παγκόσμιο Κύπελλο 2018 - Telstar 18
Η μπάλα του Μουντιάλ στη Ρωσία το 2018 ονομάστηκε «Telstar 18» και φυσικά ήταν εμπνευσμένη από την κλασσική μπάλα «Telstar» του παρελθόντος. Η νέα έκδοση ήταν υψηλής τεχνολογίας, όχι μόνο λόγω του φουτουριστικού σχεδιασμού του, αλλά και επειδή διέθετε ένα τσιπ που έδινε την δυνατότητα για αλληλεπίδραση με την μπάλα μέσα από smartphone!
Παγκόσμιο Κύπελλο 2022 - Al Rihla
Στο επερχόμενο Μουντιάλ του Κατάρ, η μπάλα που θα χρησιμοποιηθεί θα είναι η «Al Rihla». Η νέα μπάλα από την Adidas είναι η πρώτη στον κόσμο που κατασκευάζεται αποκλειστικά με μελάνια και κόλλες με βάση το νερό και ως εκ τούτου είναι η πιο φιλική προς το περιβάλλον στην ιστορία του Μουντιάλ.
Αντώνης Κεφαλωνίτης
